gebouw 54 groot heidekamp
Rijksmonumentaal gebouw no. 54 werd door de Duitse bezetter in 1941 gebouwd als onderdeel van het militaire terrein Groot Heidekamp, Fliegerhorst Deelen. Het gebouw ligt vrijstaand in een bosachtige omgeving. Om de vijand met name bij luchtaanvallen zand in de ogen te strooien, moest het lijken op een onschuldig boerendorp met bakstenen gebouwen en karakteristieke wolfsdaken. De halve meter dikke buitenwanden, de decentraal geplaatste voordeur, betonnen zoldervloer en zware stalen luiken moesten de soldaten bescherming bieden tegen scherfinslag.
TAK architecten heeft van het Rijksvastgoedbedrijf de opdracht gekregen om het gebouw te renoveren en te verduurzamen.
In 1984, tegen het einde van de Koude Oorlog, bouwde de Koninklijke Luchtmacht aan de westelijke kopgevel een aanbouw zonder ramen. Deze ruimte diende als uitvalsbasis voor het radioverkeer van vliegveld Deelen bij een dreigende aanval. Om de apparatuur te beschermen tegen elektromagnetische pulsen werden de wanden en het plafond met koper bekleed en plaatsten ze zwevende vloerpanelen met een laagje zink. De enige toegangsdeur ging van binnenuit met een hefboomsluiting dicht. De ruimte is uiteindelijk nooit in gebruik geweest waarvoor het oorspronkelijk bedoeld was. Sinds 2022 doet het gebouw dienst als opleidingscentrum voor de Defensie Bewakings- en Beveiligingsorganisatie.
Op het gebied van verduurzaming is er, naast het na-isoleren van de daken, wanden en vloeren, in het gebouw gekozen voor een WTW-systeem. Daarbij is er, met uitzondering van de entree en dojo, zowel op de begane grond als op de eerste verdieping droogbouw vloerverwarming aangelegd om het gebouw gelijkmatig te kunnen verwarmen via lage temperatuurverwarming. De vensters zijn voorzien van achterzetbeglazing om de warmteisolatie te verbeteren. Deze is dynamisch uitgevoerd, waardoor het onderhoud van de buitenkozijnen en natuurlijke ventilatie naar wens mogelijk blijft.
Er is gebruik gemaakt van de cultuurhistorische analyse en waardestelling die door Bureau voor bouwhistorie en architectuurgeschiedenis (BBA) is uitgevoerd. Bert Jonker heeft de historische kleuren van gebouw 54 in kaart gebracht.
Bouw- en gebruiksgeschiedenis, kleurgebruik, vormgeving en beleving van het monument vormden de basis voor het ontwerp van deze renovatie.
